Ika-4 na Markahan
Modyul 13
Mangarap Ka!
PAGPAPALALIM
Mangarap Ka!
Maraming nagsasabi na libre lang raw ang mangarap. Kaya nga kung mangangarap ka, itodo mo na. Sabi nga ni Wency Cornejo sa kanyang sikat na awit, :”Mangarap ka, simulan mo sa pangarap ang iyong minimithi, at ito’y damhin; At itanim mo sa iyong puso at ito ay lalaki; Ikaw rin ang aani.”
Tiyak na may mga pangarap ka sa buhay. Ang mga pangarap na ito ay sinisimulan mo nang tuparin. Hindi nga ba’t nag-aaral ka ngayon para maabot ang mga pangarap na ito. Pero ang lahat naman talaga ng tagumpay ay nagsisimula sa pangarap. Tila nga ito isang maliit na binhi na kinakailangan ng maingat na pag-aalaga upang lumago at magbunga.
Ang pangarap ay kakaiba sa panaginip. Ang panaginip ay nangyayari lamang sa iyong isipan habang ikaw ay natutulog. Kapag nagising ka na, natatapos din ito.
Hindi rin pagpapantasya ang pangarap. Ang pantasya ay likha ng malikhaing isip. Ito ay ang pagbuo ng mga sitwasyon o pangyayari ayon sa iyong kagustuhan. Masarap ang magpantasya dahil lahat ng gusto mo ay posible. Ang pagpapantasya ay ginagamit ng marami upang takasan ang kanilang mga problema. Kaya siguro sikat na sikat ang mga telepantasya. Subalit hindi nakatutulong ang mabuhay sa pagpapantasya. Kailangan nating harapin ang ating mga suliranin at ang lahat ng mga nakababagabag na katotohanan sa mundong ating ginagalawan.
PALATANDAAN NG TAONG MAY PANGARAP
1. Handang kumilos upang maabot ito.
Ang isang taong may pangarap ay handang magsumikap at magtiyaga upang marating ang mga ito
2. Nadarama ang higit na pagnanasa tungo sa pangarap. Lubos na nadarama ng taong nangangarap ang pagnanasang matupad ang mga ito.
3. Nadarama ang pangangailangang makuha ang mga pangarap. Ang paghahangad na makuha ang mga pangarap ay lubos para sa mga taong naniniwalang kailangan nila ito sa kanilang buhay
4. Naniniwala na magiging totoo ang mga pangarap at kaya niyang gawing totoo ang mga ito. Ang pagkakaroon ng paniniwala na matutupad ang mga pangarap ang siyang malaking kontribusyon sa pagsisikap ng tao.
ANG PANGARAP AT PAGTATAKDA NG MITHIIN
Ang “goal” o mithiin ay ang tunguhin o pakay na iyong nais na marating o puntahan sa hinaharap
Ang mga Pamantayan sa Pagtatakda ng Mithiin
Upang magkaroon ng higit na pag-unawa sa pagtatakda ng mithiin, alalahanin ang mga sumusunod na mga praktikal na pamantayan. Sa English ang mga ito ay tinatawag na SMART A: S-specific, M-measurable, A-attainable, R-relevant, T-time-bound at A-action-oriented. Sa wikang Filipino:
1. Tiyak. Tiyak ang iyong mithiin kung ikaw ay nakasisiguro na ito ang iyong nais na mangyari sa iyong buhay.
2. Nasusukat. Una, nasusukat mo ang iyong kakayahang kumuha ng kursong nais mo. Sapat ba ang iyong mga marka upang kunin ang kursong ito? Sumunod, sapat ba ang iyong perang gugulin para sa pagkuha ng kursong ito? Pangalawa, nasusukat mo ang iyong progreso sa pagsulong ng panahon patungo sa iyong mithiin
3. Naaabot. Ang mithiin ay makatotohanan, maaabot at mapanghamon.
4. Angkop. Angkop ba ang iyong mithiing maging isang doktor? Kung ang iyong layunin ay matugunan ang pangangailangan sa inyong pamayanan, angkop ito.
5. Mabibigyan ng Sapat na Panahon. Isipin mo kung gaano katagal mo kayang matupad ang iyong mithiin
6. May Angkop na Kilos. Ang pagpapahayag ng mithiin ay kailangang nasa pangkasalukuyang kilos (present tense).
Ang Pangmadalian at Pangmatagalang Mithiin
Hindi lamang sapat na itakda ang mithiin kundi dapat ito ay itakda sa parehong hangganan: pangmadalian at pangmatagalan. Tandaan:
Ang pangmadaliang mithiin (short-term goal) ay maaaring makamit sa loob ng isang araw, isang linggo, o ilang buwan lamang.
Ang pangmatagalang mithiin (long-term goal) ay maaring makamit sa loob ng isang semestre, isang taon, limang taon o sampung taon.
Ang pangmatagalang mithiin ay karaniwang makahulugan at mahalagang mithiin. Iyon nga lamang, ang pagkamit ng pangmatagalang mithiin ay malayong hinaharap. Ang resulta, nawawala ang tuon sa pagpapanatili ng positibong pananaw na makakamit ang mithiin sa hinaharap. Ang iba ay pinanghihinaan ng loob at nagdududa na makakamit nila ang itinakdang pangmatagalang mithiin.
Dito nakatutulong ang pagtatakda ng kakailanganin mithiin o enabling goal. Ito ay espesyal na uri ng pangmadaliang mithiin dahil ito ay pantulong sa pagkamit pangmatagalang mithiin.
Mga Hakbang sa Pagtatakda ng Mithiin
Narito ang mga hakbang sa pagkamit ng itinakdang mithiin.
1. Isulat ang iyong itinakdang mithiin. Muli suriin ang iyong itinakdang mithiin kung ito ay tiyak, nasusukat, naaabot, mahalaga, nasasakop ng panahon at may angkop na kilos. Tayain kung ito ay tumutugon sa pamantayang ito.
2. Isulat ang takdang panahon ng pagtupad ng iyong mithiin. Isulat kung kalian mo nais matupad ang iyong mithiin. Ang pagsulat ng takdang panahon ay magbibigay sa iyo ng paalaala na kailangan mong kumilos upang matupad ang iyong mithiin.
3. Isulat ang mga inaasahang kabutihang maidudulot mula sa itinakdang mithiin at sa paggawa ng plano para rito. Ang mga inaasahang kabutihang maidudulot ang iyong magiging inspirasyon upang magsikap kang matupad ang itinakdang mithiin. Narito ang ilan sa maaaring maging benepisyo sa pagtatakda ng mithiin at sa paggawa ng plano para rito.
a. Kung matamo mo na ang iyong mithiin, tunay kang nagtagumpay. Magiging maligaya ka at ang iyong mga mahal sa buhay. Madarama mong naging sulit lahat ng iyong paghihirap.
b. Sa panahon ng pagsubok sa pagtatamo ng iyong mithiin, magiging hamon ang mga benepisyong ito para sa iyo. Higit kang magiging matatag na tao at maisasabuhay mo ang mga moral na pagpapahalaga tulad ng katatagan (fortitude), pagtitimpi (temperance), katarungan (justice) at maingat na paghusga (prudence).
c. Kung nakasulat ang mithiin sa buhay, makagagawa ka ng mahusay na plano para maisakatuparan ang iyong mithiin sa buhay. Ang planong ito ay mayroong mga layunin, hakbang sa pagkamit, takdang panahon at mga bagay na iyong kailangan sa pagsasakatuparan nito. Tuwi-tuwina, maaari mong tingnan ang iyong plano upang alamin ang iyong mga natupad kumpara sa iyong itinakda. Halimbawa, batay sa iyong plano, pagdating mo ng ikalawang taon sa paaralang sekundarya, ikaw ay kabilang sa honor roll. Subalit lumipat kayo ng tahanan at sa bago mong pinasukang paaralan, hindi ka na kasama sa honor roll. Maaari mong ayusin (adjust) ang iyong plano batay sa bagong pangyayari dahil hindi mo ito ninais. Kaya nga, higit na mabuting nakasulat ang iyong plano upang makita mong maaari mo pala itong ayusin.
d. Kung sa tuwing umaga ay nababasa mo ang iyong plano, nagkakaroon ka ng tiwala sa iyong sarili dahil alam mong mayroong direksyon ang iyong mga ginagawa sa araw-araw.
4. Tukuyin ang mga maaaring maging balakid o hadlang sa pagtupad ng iyong mga mithiin. May mga hadlang tulad ng kakulangan sa pera at distansya ng paaralan at tahanan.
5. Isulat ang mga maaaring solusyon sa mga balakid o hadlang na natukoy.
Handa ka na bang itakda ang iyong mithiin?
Mangarap Ka!
Maraming nagsasabi na libre lang raw ang mangarap. Kaya nga kung mangangarap ka, itodo mo na. Sabi nga ni Wency Cornejo sa kanyang sikat na awit, :”Mangarap ka, simulan mo sa pangarap ang iyong minimithi, at ito’y damhin; At itanim mo sa iyong puso at ito ay lalaki; Ikaw rin ang aani.”
Tiyak na may mga pangarap ka sa buhay. Ang mga pangarap na ito ay sinisimulan mo nang tuparin. Hindi nga ba’t nag-aaral ka ngayon para maabot ang mga pangarap na ito. Pero ang lahat naman talaga ng tagumpay ay nagsisimula sa pangarap. Tila nga ito isang maliit na binhi na kinakailangan ng maingat na pag-aalaga upang lumago at magbunga.
Ang pangarap ay kakaiba sa panaginip. Ang panaginip ay nangyayari lamang sa iyong isipan habang ikaw ay natutulog. Kapag nagising ka na, natatapos din ito.
Hindi rin pagpapantasya ang pangarap. Ang pantasya ay likha ng malikhaing isip. Ito ay ang pagbuo ng mga sitwasyon o pangyayari ayon sa iyong kagustuhan. Masarap ang magpantasya dahil lahat ng gusto mo ay posible. Ang pagpapantasya ay ginagamit ng marami upang takasan ang kanilang mga problema. Kaya siguro sikat na sikat ang mga telepantasya. Subalit hindi nakatutulong ang mabuhay sa pagpapantasya. Kailangan nating harapin ang ating mga suliranin at ang lahat ng mga nakababagabag na katotohanan sa mundong ating ginagalawan.
PALATANDAAN NG TAONG MAY PANGARAP
1. Handang kumilos upang maabot ito.
Ang isang taong may pangarap ay handang magsumikap at magtiyaga upang marating ang mga ito
2. Nadarama ang higit na pagnanasa tungo sa pangarap. Lubos na nadarama ng taong nangangarap ang pagnanasang matupad ang mga ito.
3. Nadarama ang pangangailangang makuha ang mga pangarap. Ang paghahangad na makuha ang mga pangarap ay lubos para sa mga taong naniniwalang kailangan nila ito sa kanilang buhay
4. Naniniwala na magiging totoo ang mga pangarap at kaya niyang gawing totoo ang mga ito. Ang pagkakaroon ng paniniwala na matutupad ang mga pangarap ang siyang malaking kontribusyon sa pagsisikap ng tao.
ANG PANGARAP AT PAGTATAKDA NG MITHIIN
Ang “goal” o mithiin ay ang tunguhin o pakay na iyong nais na marating o puntahan sa hinaharap
Ang mga Pamantayan sa Pagtatakda ng Mithiin
Upang magkaroon ng higit na pag-unawa sa pagtatakda ng mithiin, alalahanin ang mga sumusunod na mga praktikal na pamantayan. Sa English ang mga ito ay tinatawag na SMART A: S-specific, M-measurable, A-attainable, R-relevant, T-time-bound at A-action-oriented. Sa wikang Filipino:
1. Tiyak. Tiyak ang iyong mithiin kung ikaw ay nakasisiguro na ito ang iyong nais na mangyari sa iyong buhay.
2. Nasusukat. Una, nasusukat mo ang iyong kakayahang kumuha ng kursong nais mo. Sapat ba ang iyong mga marka upang kunin ang kursong ito? Sumunod, sapat ba ang iyong perang gugulin para sa pagkuha ng kursong ito? Pangalawa, nasusukat mo ang iyong progreso sa pagsulong ng panahon patungo sa iyong mithiin
3. Naaabot. Ang mithiin ay makatotohanan, maaabot at mapanghamon.
4. Angkop. Angkop ba ang iyong mithiing maging isang doktor? Kung ang iyong layunin ay matugunan ang pangangailangan sa inyong pamayanan, angkop ito.
5. Mabibigyan ng Sapat na Panahon. Isipin mo kung gaano katagal mo kayang matupad ang iyong mithiin
6. May Angkop na Kilos. Ang pagpapahayag ng mithiin ay kailangang nasa pangkasalukuyang kilos (present tense).
Ang Pangmadalian at Pangmatagalang Mithiin
Hindi lamang sapat na itakda ang mithiin kundi dapat ito ay itakda sa parehong hangganan: pangmadalian at pangmatagalan. Tandaan:
Ang pangmadaliang mithiin (short-term goal) ay maaaring makamit sa loob ng isang araw, isang linggo, o ilang buwan lamang.
Ang pangmatagalang mithiin (long-term goal) ay maaring makamit sa loob ng isang semestre, isang taon, limang taon o sampung taon.
Ang pangmatagalang mithiin ay karaniwang makahulugan at mahalagang mithiin. Iyon nga lamang, ang pagkamit ng pangmatagalang mithiin ay malayong hinaharap. Ang resulta, nawawala ang tuon sa pagpapanatili ng positibong pananaw na makakamit ang mithiin sa hinaharap. Ang iba ay pinanghihinaan ng loob at nagdududa na makakamit nila ang itinakdang pangmatagalang mithiin.
Dito nakatutulong ang pagtatakda ng kakailanganin mithiin o enabling goal. Ito ay espesyal na uri ng pangmadaliang mithiin dahil ito ay pantulong sa pagkamit pangmatagalang mithiin.
Mga Hakbang sa Pagtatakda ng Mithiin
Narito ang mga hakbang sa pagkamit ng itinakdang mithiin.
1. Isulat ang iyong itinakdang mithiin. Muli suriin ang iyong itinakdang mithiin kung ito ay tiyak, nasusukat, naaabot, mahalaga, nasasakop ng panahon at may angkop na kilos. Tayain kung ito ay tumutugon sa pamantayang ito.
2. Isulat ang takdang panahon ng pagtupad ng iyong mithiin. Isulat kung kalian mo nais matupad ang iyong mithiin. Ang pagsulat ng takdang panahon ay magbibigay sa iyo ng paalaala na kailangan mong kumilos upang matupad ang iyong mithiin.
3. Isulat ang mga inaasahang kabutihang maidudulot mula sa itinakdang mithiin at sa paggawa ng plano para rito. Ang mga inaasahang kabutihang maidudulot ang iyong magiging inspirasyon upang magsikap kang matupad ang itinakdang mithiin. Narito ang ilan sa maaaring maging benepisyo sa pagtatakda ng mithiin at sa paggawa ng plano para rito.
a. Kung matamo mo na ang iyong mithiin, tunay kang nagtagumpay. Magiging maligaya ka at ang iyong mga mahal sa buhay. Madarama mong naging sulit lahat ng iyong paghihirap.
b. Sa panahon ng pagsubok sa pagtatamo ng iyong mithiin, magiging hamon ang mga benepisyong ito para sa iyo. Higit kang magiging matatag na tao at maisasabuhay mo ang mga moral na pagpapahalaga tulad ng katatagan (fortitude), pagtitimpi (temperance), katarungan (justice) at maingat na paghusga (prudence).
c. Kung nakasulat ang mithiin sa buhay, makagagawa ka ng mahusay na plano para maisakatuparan ang iyong mithiin sa buhay. Ang planong ito ay mayroong mga layunin, hakbang sa pagkamit, takdang panahon at mga bagay na iyong kailangan sa pagsasakatuparan nito. Tuwi-tuwina, maaari mong tingnan ang iyong plano upang alamin ang iyong mga natupad kumpara sa iyong itinakda. Halimbawa, batay sa iyong plano, pagdating mo ng ikalawang taon sa paaralang sekundarya, ikaw ay kabilang sa honor roll. Subalit lumipat kayo ng tahanan at sa bago mong pinasukang paaralan, hindi ka na kasama sa honor roll. Maaari mong ayusin (adjust) ang iyong plano batay sa bagong pangyayari dahil hindi mo ito ninais. Kaya nga, higit na mabuting nakasulat ang iyong plano upang makita mong maaari mo pala itong ayusin.
d. Kung sa tuwing umaga ay nababasa mo ang iyong plano, nagkakaroon ka ng tiwala sa iyong sarili dahil alam mong mayroong direksyon ang iyong mga ginagawa sa araw-araw.
4. Tukuyin ang mga maaaring maging balakid o hadlang sa pagtupad ng iyong mga mithiin. May mga hadlang tulad ng kakulangan sa pera at distansya ng paaralan at tahanan.
5. Isulat ang mga maaaring solusyon sa mga balakid o hadlang na natukoy.
Handa ka na bang itakda ang iyong mithiin?